నాట్య నివేదనం

నాకు చిన్నప్పణ్ణించీ సంగీతమో, మృదంగమో నేర్చుకోవాలని మహా కోరికగా ఉండేది. అది వీలుకాలేదు. విజయవాడలో కౌమార దశలో అనేక నృత్య ప్రదర్శనలు చూశాను. మా ఇంటికి దగ్గర్లోనే ఒక మంచి కూచిపూడి నాట్యాచార్యుల కుటుంబం ఉండేది (వీరి పెద్దబ్బాయి ఆనందభైరవి చిత్రంలో చూపించే ఒక నృత్య పోటీలో శివతాండవం అద్భుతంగా ప్రదర్శించారు). ఎప్పుడూ నృత్యం నేర్చుకోవాలి అనే కోరిక కలగలేదు. అంచేత, నేనూ చెయ్యగలనా అనే ప్రశ్న వచ్చే అవకాశమే లేదు. అదీ కాక, నృత్యం ఆడపిల్లలు నేర్చుకునేది అనే అపోహకూడా ఉండేది ఆ రోజుల్లో, చాలా మంది అద్భుతమైన పురుష నర్తకులని చూశాక కూడా.

ఎనార్బరులో ఉండగా ఒక స్నేహితురాలిని డాన్సు క్లాసునించి తీసుకెళ్ళడానికి మొదటిసారి మా గురువుగారింటికి వెళ్ళాను. వారింటి ముందు గదిలో నేర్పిస్తారామె. నేను కారు దిగి ఇంటి వేపు నడుస్తున్నాను. పెద్ద కిటికీ లోంచి క్లాసు కనిపిస్తోంది. ముగ్గురు అమ్మాయిలు (పెద్ద వాళ్ళే, పిల్లలు కారు) మూడు కాలాల్లో ఒక నాట్టడవు చేస్తున్నారు. ఆ దృశ్యం ఎంతో బాగుంది. అక్కడే ఆగిపోయి క్లాసు ముగిసే దాకా ఒక పది నిమిషాలు చూస్తుండి పోయాను. టీచరు గారు క్లాసు ముగించి ఇంటి తలుపు తియ్యగానే, నా మొదటి ప్రశ్న "మీరు పురుషులకి కూడా నేర్పిస్తారా?" .. ఆ క్షణంలో నా వయసూ, ఉద్యోగం, సంఘంలో నా పరువూ, ఇవేవీ నాకు గుర్తు రాలేదు. ఇది నేను చెయ్యలేనేమో అనే సందేహమే కలగలేదు. ఆ తరవాత .. సుమారు ఆరు నెలలకి కలిగింది సందేహం, ఉత్సాహంతో మొదలెట్టాను గానీ, కొనసాగించగలనా అని.

ఆర్నెల్ల తరవాత భయం పుట్టే సంఘటన ఏవిటంటే అలరిప్పు ఎదురైంది. అలరిప్పు సాంప్రదాయ భరతనాట్యంలో మొట్టమొదటి అంశం., మూడు, మూడున్నర నిమిషాలు ఉంటుంది. చూడ్డానికి చాలా సింపుల్‌గా అనిపిస్తుంది కానీ చాలా కష్టమని వేరే చెప్పక్కర్లేదనుకుంటాను. ఒక మనిషి అలరిప్పు ఎలా చేశారో చూసి ఆ మనిషి నాట్య కౌశలం అంచనా వేసెయ్యొచ్చు. అప్పటిదాకా ఏదో ఆడుతూ పాడుతూ లాగించేశాను, కానీ అలరిప్పుతో ఆ రోజులు చెల్లిపోయాయి. ఇంక ఖచ్చితంగా సాధన చెయ్యక తప్పలేదు. అలా ఒక రెణ్ణెల్లు కష్టపడ్డాను. ప్రతి వారమూ ఇంక మానేస్తా అనుకునే వాణ్ణి. ఆ తరవాత అకస్మాత్తుగా అలరిప్పు చెయ్యడం సులభం ఐపోలేదు గానీ, కష్టపడి సాధన చెయ్యటంలోని ఆనందం అనుభమయ్యింది. అంశం పూర్తి కాగానే రొప్పుతూ కూలబడిపోకుండా అలరిప్పు ఒక మాదిరిగా చెయ్యటానికి నాకు ఆర్నెల్లు పట్టింది. పర్ఫెక్టుగా చెయ్యటం .. పదేళ్ళ తరవాత ఇంకా సాధన చేస్తూనే ఉన్నాను.

మా గురువుగారు మాధవి మార్సియా మై. శ్వేతజాతి అమెరికను దేశస్తురాలు. సుమారు పాతికేళ్ళ వయసులో భారతీయ కళలపట్ల ఆకర్షితురాలై, అనేక కష్టాలకోర్చి చెన్నై చేరుకుని, రుక్మిణీదేవి గారి కళాక్షేత్ర నాట్య విద్యాలయంలో చేరి శిక్షణ పొందారు. అటుపైన మరి కొన్ని సంవత్సరాలు ఆనంది రామచంద్రన్ వంటి సీనియర్ గురువుల వద్ద విద్యకి పదును పెట్టుకున్నారు. సాధారణంగా భారతదేశంలో నాట్యవిద్య నేర్చేవారు పదేళ్ళ వయసు లోపు మొదలు పెడతారు. తాను కూడా పెద్దయినాక నేర్చుకోవడం వల్లనో ఏమో, మా గురువుగారికి పెద్దైన శిష్యులకి నేర్పించడంలో ఒక ప్రత్యేకమైన నేర్పున్నది. అంతకు మించి విపరీతమైన ఓపిక (ఇది బహుశ అందరు నాట్యాచార్యులకీ తప్పనిదేమో). అదేకాక మా గురువుగారు నాకు మంచి స్నేహితులయ్యారు. తన దగ్గిరకి వచ్చే విద్యార్ధులందరికీ ఆమె సరి సమానంగానే ప్రేమాభిమానాలు ఇస్తూ ఉన్నా నేనంటే కొంత ప్రత్యేక అభిమానం ఉందనుకుంటున్నాను. బహుశా ఒక్కణ్ణే మగ విద్యార్ధిని, అందరికంటే వయసులో పెద్దవాణ్ణీ కావటం వల్ల కావచ్చు. ఏదేమైనా, నేను నీరస పడ్డప్పుడు తానే మరి కొంత ఓపిక వహించి, నన్ను ఉత్సాహ పరిచి మళ్ళీ లేపి నిలబెట్టారు. ఒక్క మాట చెప్పాలంటే .. ఆమె నా గురువు కాకపోయి ఉంటే నేను నాట్యంలో ఇంత దూరం కొనసాగే వాణ్ణి కాదేమో. అటువంటి గురువుగారు దొరకటం నా అదృష్టం. అందుకనే కొన్నేళ్ళ కిందట ఏనార్బరు నగరాన్నించి దూరంగా నా నివాసం మారినా, వారానికోసారి రానూపోనూ నూటఇరవై మైళ్ళు ప్రయాణించి మా గురువుగారి దగ్గరే శిష్యరికం కొనసాగిస్తున్నాను. ఇదికాక మా నాట్యాభ్యాసానికి, ప్రదర్శనలకి కుటుంబ సభ్యులు, మిత్రులు ఇచ్చే ప్రోత్సాహం పెట్టని కోట. 

కళాకారులకి పంకాలూ విసనకర్రలూ వెర్రి తలలు వేస్తున్న రోజులివి. నిజానికి కళాకారుని ప్రతిభ క్షణికమే. ఒక అంశాన్ని చేసినప్పుడు అప్పుడు రక్తి కట్టిందా లేదా అనేదే ప్రధానం. ఈ పరీక్ష , ఈ అనుభూతి ఎప్పుడూ నిత్యనూతనమే. అందుకని కళాకారుడెప్పుడూ ఈ అంశం, ఈ కళ నా సొంతమేలే అని ఉపేక్ష వహించే వీలులేదు . కళని నిలబెట్టుకోవాలి అంటే నిరంతర సాధన కొనసాగవలసిందే. రెండేళ్ళు సాధన చేసి శంకరాభరణం వర్ణాన్ని అలవరచుకున్నాను. అచ్చమైన కళాక్షేత్ర సాంప్రదాయానికి ప్రతీక ఇది. ఎప్పుడో వందేళ్ళ కిందట ఏ మీనాక్షీసుందరం పిళ్ళై గారో రూపొందించిన కోరియోగ్రఫీ. తంజావూర్ బృహదీశ్వరుడు నాయకుడు. రేపు తొలి ప్రదర్శన. చాన్నాళ్ళ తరవాత వేదిక మీద ఆడుతున్నాం. చూద్దాం, ఎన్నాళ్ళు ఆడిస్తాడో!