ఉన్నికృష్ణన్ గాత్రం

నిన్న (శనివారం) సాయంత్రం స్థానిక సంగీత సభవారు ఉన్నికృష్ణన్ గాత్ర కచ్చేరీ పెట్టారు. వయొలిన్ మీద విఠల్ రామమూర్తి, మృదంగం మీద వినోద్ సీతారామన్ (ఈ యువకుడు మా వూరి స్థానికుడు) సహకరించారు.

మేం కొంచెం ఆలస్యంగా వెళ్ళాము. అప్పటికి ముఖారి రాగాలాపన చేస్తున్నారు. ఎంతని నే వర్ణింతును శబరీ భాగ్యము అనే త్యాగరాజ కీర్తన పాడారు. చరణంలో కనులార సేవించి అనే వరుసమీద నెరవులు వేసి ముఖారి అందం వెలువడే లాగా చక్కటి స్వరప్రస్థారం చేశారు.

ఆ తరువాతి ఆలాపన మొదలై నడుస్తుంటే ఆ రాగమేదో బాగా పరిచయమున్నదే .. కానీ అంతు పట్టకుండా ఉంది అన్నట్టు కొన్ని నిమిషాలు ఏడిపించింది. ఒక చక్కటి మూర్చన పడేప్పటికి అర్థమైంది రహస్య మేవిటో. ఆ మూర్చన అచ్చం బాగాయెనయ్య అనే త్యాగరాజ కృతి మొదటి వరుసలాగా ఉంది. ఆహా, చంద్రజ్యోతి - ఈయన పలానా పాట పాడతాడు చూసుకో అని మా ఆవిడతో చెప్పాను. ఆలాపన ముగిశాక ఆయన సరిగ్గా అదే కీర్తన మొదలు పెట్టారు. అంత సరిగ్గా ఎలా చెప్పానంటారు? నాకు తెలిసినంతలో ఆ రాగంలో అదొక్కటే కాస్త ప్రశస్తి పొందిన కృతి మరి :-)

అదయ్యాక తీరిగ్గా బిలహరి అందుకున్నారు. చక్కగా పొడూగున ఆలపించి వివరంగా పాడారు. ఆపై మళ్ళీ త్యాగరాజ కృతి దొరకునా ఇటువంటి సేవ ఎత్తుకున్నారు. ఈ పాట పాడ్డం అంత తేలిక కాదు. బిలహరి పాడే వాళ్ళు చాలా వరకూ పరిదానమిచ్చితే పాడతారు. త్యాగరాజు కృతుల్లో అరుదుగా కనిపించే 'రెండు కళల చౌకం' ఈ పాటలో ఉంటుంది. ఏ మాత్రం జంకకుండా "రాముని జగదోద్ధారుని .." అంటూ శరవేగంలో స్పష్టంగా వీర ధీర శృంగార మూర్తియైన రాముని రూపాన్ని మనముందు నిలబెడతారు. బాగుంది. భలే.

రామ బ్రహ్మ తనయుడౌ త్యాగరాజు తా పాడుచు నుండగా అనే వరుసమీద వివరంగా నెరవులు వేసి చక్కగా స్వరకల్పన చేశారు. మనకి తెలిసి త్యాగరాజ స్వామి కృతుల్లో తన పుట్టుపూర్వోత్తరాలు చెప్పుకోవటం ఈ పాటలో ఒక్కదాన్లోనే. ఇంకో విషయం. దొరకునా అంటే శంకరాభరణం సినిమాలో చివరి పాట కాదు. అది సినిమా కోసం వేటూరి రాసిన పాట. కళ్యాణి రాగఛ్ఛాయలో స్వరపరిచారు.

వెంటనే ఖరహర ప్రియ. ఆలాపన ఒక మాదిరిగా ఉంది. మధ్యలో రాగం మారినట్టుగా ఉంది. ఇదేవిట్రా అనుకుంటూ ఉండగానే రాగం మళ్ళీ మారిపోయింది. ఈ సారి పట్టుకున్నాను - అది తోడి. ఓహో .. ఏం జరుగుతోందో అర్థమయ్యే లోపలే .. కళ్యాణి. ఇక అక్కడితో ముగించారు. మళ్ళీ ఎవరు ఏం అపార్థం చేసుకుంటారోనని ఆయనే వివరించాడు. దీన్ని గృహభేదం అంటారు. ఇదొక స్వరాల లెక్కల ప్రక్రియ. ఎవరికైనా శృతిలయలు సినిమాలో షణ్ముఖ శ్రీనివాస్ మాండొలిన్ కచేరీ చేసే సన్నివేశం గుర్తుందా?
ఈ గృహభేదం గురించి ఇంకో టపాలో వివరంగా ముచ్చటించుకుందాం.

ఈ రాగాలన్నీ చుట్టబెట్టుకుని వచ్చి మళ్ళీ ఖరహర ప్రియతో ముగించి ఇక తానం. తానం తరవాత పల్లవి.

ఇక్కడ పల్లవిని గురించి ఒక మాట చెప్పుకోవాలి. ఈ పల్లవిలో పాడే సాహిత్యం ఉందే .. దీక్షితార్ గారి కృతుల్లో మాదిరిగానే .. ఈ పల్లవి సాహిత్యంలో ఆ రాగం పేరు వచ్చేట్టు ఉండడం అదొక చమత్కారం. ఈ ఖరహరప్రియ రాగానికి కొంత కథ ఉంది. దీన్ని మొదట హర ప్రియ (అంటే శివునికి ఇష్టమైనది) అనే వాళ్ళు. మేళకర్త రాగాలకి కటపయాది వర్ణక్రమంలో పేర్లు పెట్టటంలో దీనికి ఖర అనే రెండక్షరాలు చేర్చారు పేరుకి ముందు - అలా ఖరహరప్రియ అయింది. ఖరహరుడంటే ఖరదూషణులనే రాక్షసులని నిర్జించినవాడు శ్రీరాముడు - అనగా రామునికి ప్రియమైన రాగం అయింది. దానికి తగ్గట్టే త్యాగరాజస్వామి వారు ఎన్నో అద్భుతమైన కృతుల్ని ఈ రాగంలో రచించారు.

ప్రస్తుతంలో ఉన్నికృష్ణన్ గారు "తరుణేందుశేఖర హర ప్రియే, లలితే!" అని ఎత్తుకున్నారు పల్లవిని. భేషు, భలే బాగుంది. చుట్టుతిరిగి మళ్ళీ మొదటికొచ్చామన్న మాట!

పల్లవి తరవాత పాడిన రాగమాలిక స్వరాలలో అన్నీ "ప్రియ"మైన రాగాలు పాడారు - షణ్ముఖ ప్రియ, రిషభ ప్రియ, నాటక ప్రియ .. ఇలా.

అపటికే ఏడున్నర దాటింది, స్నేహితుల ఇంటికి హాజరు కావలసి ఉండి మేము బయల్దేరాం.